Regelmatig ontvangt de redactie van deze website oproepen om de NKvB-leden te wijzen op een prachtige kunstenwedstrijd of een fraaie kunstopdrachtprijsvraag. Zoals onlangs uit België:
…. Het gemeentebestuur schrijft een wedstrijd uit waarin we op zoek naar een kunstenaar die een permanent werk kan maken geïnspireerd door…. ….Dit ontwerp moet tekstueel, met schetsen en in maquettevorm ingediend worden tegen 1 oktober 2011. Het beste ontwerp, beoordeeld door een jury, kan in opdracht van de gemeente gerealiseerd worden. Alle ingediende ontwerpen zullen in oktober 2011 tentoongesteld worden in het administratief centrum. De gemeente voorziet een budget van 25.000 euro voor de realisatie van het winnend kunstwerk. De plaatsing van het werk gebeurt in samenspraak met de gemeente en dit ten laatste op 1 september 2012. Deze wedstrijd staat open voor iedereen…

Er klopt van alles niet aan dit bericht, maar het belangrijkste en meest storend is dat de opstellers voetstoots aannemen dat een kunstenaar een idee ontwikkelt, schetsen en tekeningen produceert en een schaalmodel meelevert, alles zonder dat daar enige vergoeding tegenover staat. De deelnemende kunstenaars worden geacht gratis al het creatieve werk te verzetten…

En meteen borrelen er vragen op zoals: Doet de gemeente dat ook bij de aanbesteding van asfalteerwerk, de aanleg van een tramlijn of het bouwrijp maken van een nieuwbouwwijk? Motiveert de gemeente ook haar ambtenaren op deze manier? Wie vandaag het best, mooist en snelst zijn werk doet krijgt salaris? Worden de wethouders op deze manier ook van de straat gehouden?

“En ambtenaren weten jullie al wie de winnaar van deze maand is….? Het is de wethouder van Kunstzaken!”
Applaus en gejuich…
“Hij heeft er namelijk voor gezorgd dat binnenkort een grote groep, toch al onderbetaalde kunstenaars, maanden lang, gratis en voor niks voor de gemeente aan het werk gaat. Eindelijk eens een echte geldbesparende actie voor onze gemeente! Dat betekent dat de wethouder en zijn personeel deze maand hun salaris zullen ontvangen! Tegen alle anderen kan ik alleen maar zeggen: Hou vol! Volgende keer beter!!!”

Jaren terug heb ik, bij wijze van test, meegedaan aan een prijsvraag waarbij werd gevraagd een ontwerp te maken voor een monument ter nagedachtenis aan een verzetsheldin. Samen met meer dan honderd anderen had ik mijn naamloze, genummerde tekeningen en maquette ingestuurd. Die geanonimiseerde inzendingen waren de ‘absolute waarborg’ dat het beste ontwerp ook daadwerkelijk zou winnen… Het mag daarom een indrukwekkend wonder heten, dat uit die ruim honderd anonieme maquettes precies de inzending van haar oude verzetsmakker als allerbeste ontwerp tevoorschijn kwam. Ik kan me voorstellen dat er nog steeds jaarlijks een processie wordt gehouden om ook dit wonder te gedenken.

Dick Simonis